Prijeti li RS bankrot

Analiza kandidovanih projekata potvrđuje da su ukupne potrebe za zaduženjima RS, prema planu vlade, iznose četiri milijarde i 183,71 milion KM.
            Od ovog iznosa već su odobrena kreditna sredstva od 559,54 miliona KM, a nova zaduženja bi iznosila čak tri milijarde i 624 miliona KM.
           Bez imalo skrupula, zabrinutosti pa i zdravog razuma, ovi nezajažljivi apetiti navedeni su u politici zaduživanja RS, koju je pripremila vlada na osnovu zahtjeva Narodne skupštine , a o čemu će poslanici imati priliku da se izjasne već na sjednici 15.maja.
           Najveće potrebe za zaduženjem iskazane su u oblastima infrastrukture u iznosu tri milijarde i 177 miliona KM, zatim za javnu-budžetsku potrošnju za plate u sektorima zdravstva, obrazovanja, unutrašnjih poslova i još koješta u iznosu od 166,41 milion KM.
           Pošto je privreda ovoj vladi zadnja rupa na svirali za privredne djelatnosti planirano je zaduženje u iznosu od 159,50 miliona KM a za ostale namjene, kao što su izmirenje zaostalih obaveza, tekuća likvidnost, izgradnja, adaptacija i rekonstrukcija objekata (sportske dvorane, pošte, ambulante) u iznosu od 120 miliona KM.
           U vladi RS su kao opravdanje smislili obrazloženje da politika zaduživanja slijedi već utvrđene ciljeve definisanie strateškim dokumentima RS, koje je već usvojila vlada i Narodna skupština, odnosno skupštinska većina predvođena poslanicim SNSD.
           Ni riječi nema o novonastalim okolnostima u odnosu na vrijeme kada su strategije pisane i posebno u odnosu na realne pokazatelje i ekonomske parametre koji su, svi do jednog, alarmantni.
           O kojoj vrsti obnevidjelosti se radi pokazuje i činjenica da je među kandidovanim projektima, između ostalog navedeno da je Željeznicama RS potrebno 330 miliona maraka i dodatnih 45 miliona samo za plate i otpremnine, iako ista ova vlada uveliko otplaćuje kredite koje ŽRS nije u stanju vratiti.  
            Za autoputeve Banja Luka-Doboj i Doboj-Vukosavlje kandidovani su krediti od milijardu i 400 miliona, za tekuću likvidnost i penzije Fond PIO RS traži 41 milion maraka. 
            Ali, tu nije kraj sumanutim aspiracijama jer su predviđeni i krediti od 77 miliona za kupovinu dva aviona, te 10 miliona kredita za ulaganje u aerodrom za koga i ptice u Mahovljanima znaju da nije ekonomski održiv i da taj kredit neće imati od čega vratiti.
           Pošto je nekadašnja avantura sa Čezom okončana u bahanalijama opijanja i prežderavanja uz pikantnu aromu arbitraže, Vlada kontinuiranog rasipništva planirala je investicije u RiTE Gacko i Ugljevik u iznosu od 189 miliona maraka.
            U predloženoj Politici zaduživanja RS se precizira da je učešće ukupnog duga RS u BDP-u na kraju 2011. godine iznosilo 48,10 posto (procjena BDP-a za 2011. godinu iznosi 8 milijardi i 804 miliona KM).
            Od ukupnog duga RS, koji je na kraju prošle godine bio četiri milijarde i 234,77 miliona KM, vanjski dug bio je dvije milijarde i 396,13 miliona KM, unutrašnji milijardu i 440,71 miliona KM, a dug gradova, opština i fondova socijalne osiguranja iznosio je 397,93 miliona.
             Vlada RS priznaje da se od 2005. do 2008. smanjivao udio ukupnog duga u BDP-u, na šta je uticao realni rast BDP-a u prosjeku od šest posto, ali da se početkom 2009. „uticaj svjetske ekonomske i finansijske krize“ odražava na smanjenje budžetskih prihoda, rast deficita i realni pad BDP-a od tri posto, što dalje utiče na rast ukupnog duga u odnosu na BDP.
             Od 2009. do 2011. godine značajno je povećan nivo povlačenja odobrenog ''novog'' vanjskog duga, koji u prosjeku iznosi 277 miliona KM.
             Na povećanje prosjeka je uticalo povlačenje po osnovu MMF i stend-baj aranžmana, koje je u 2009. godini iznosilo 131,43 milion KM, a u 2010. godini 114,95 miliona KM, ali i
ubrzano povlačenje po investicionim projektima.
             Vlada navodi da su sredstva od MMF-a, dobijena uz veoma nisku kamatnu stopu, značajno pomogla u očuvanju fiskalne stabilnosti RS i makroekonomske održivosti, ali nisu uspjeli ispoštovati rokove otplate pa im je samo preostalo, da kada nemaju novca za vraćanje kredita MMF-u, gaje nadu u pregovore o restrukturiranju duga.
             Vlada takođe navodi i da je u proteklom periodu uspostavljen sistem zaduživanja putem dužničkih hartija od vrijednosti Republike Srpske, ali ne pominje da su tek prije dva dana bili priseljeni da ponude tržištu obveznice u iznosu od 230.000 KM što je porazno svjedočanstvo o likvidnosti budžeta.
            Nakon što je i javno priznala da novca nema, da je budžet prazan, da je punjenje nedovoljno, da nemaju poara za vraćanje kredita MMF-u, vlada se odlučila da do kraja ogoli činjenicu i predloži poslanicima da u buduće RS preživljava na zaduženjima.
             Iza toga neminovno slijedi grčki sindrom ali akteri ovakvih planova i egzekutori ove katastrofe uveliko će biti van domašaja posljedica politike koju su kontinuirano vodili.